Een man probeert heel zijn leven de draadjes van de taal los te knopen, en moet aan het eind vertwijfeling en onbegrip vaststellen. Hoe tragisch is dat?

Joyce, de Ierse schrijver van modernistische meesterwerken als Dubliners en Ulysses, moet het hebben zien aankomen. In 1927 publiceerde hij Pomes penyeach, een onverwacht bundeltje van dertien gedichten, een penny per stuk en één er gratis bovenop. Het is klassieke, léésbare poëzie, en volgens sommigen was het een boodschap aan zijn publiek dat hij nog wel degelijk bij zijn zinnen was. Joyce publiceerde in die dagen stukken van Work in progress (wat later Finnegans wake zou worden), en er werd ernstig aan zijn geestelijke gezondheid getwijfeld.

Joyce had het werk nog in de schuif liggen. De herinneringslyriek, nu voor het eerst door Paul Claes mooi en helder vertaald, is geschreven tussen 1904 en 1924. De gedichten worden in dit appelfris boekje naast het origineel gepresenteerd. Claes bedenkt nieuwe woorden als 'spotogen' en 'windgegier' en vindt (meestal) goede equivalenten voor de neologismen van Joyce zelf.

Het is vaak donker, duister, nacht in deze verzen. Onder de maan koestert de melancholicus zijn humeuren. Of is het de angst van de schrijver die blind dreigt te worden?

Het zijn epifanieën, als je je ogen tot spleten knijpt, als je goed kijkt, inzicht, verlossing. Iemand had het, misschien, toch begrepen.

Tweetalige editie. Vertaald door Paul Claes, Koppernik, 44 blz., 15 €.

Verberg tekst

Bij de kleine, maar bijzondere uitgeverij Koppernik verscheen een uitgave met gedichten van James Joyce, 'Pomes Penyeach' (de 13 gedichten kostten 13 pence) uit 1927, vertaald als 'Poëzie voor een prik' en uitgebracht in de fraaie nieuwe vertaling van Paul Claes, die ook een nawoord bijdroeg. De gedichten kregen bij verschijning een lauwe pers, wat verbaast, want het zijn prachtige, frêle, heel persoonlijke gedichten, lyrische juwelen, ragfijn van register en subtiel van rijm. Claes, kenner en vertaler van James Joyce, heeft opnieuw al zijn eruditie aangewend om de bundel te voorzien van een serie aantekeningen die even bondig zijn als terzakekundig. Een bijzondere en mooi verzorgde uitgave, met steeds op de linkerpagina de originele Engelse tekst en op de rechterpagina de Nederlandse vertaling.